نقش آل سعود در ترویج افکار افراطی محمد بن عبدالوهاب
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شواهدی که میتواند پرده از رابطه بین آل سعود و وهابیت از طرفی و از طرفی تأثیر این دو در پرورش و توسعه تفکرات سلفی بردارد، ارتباط تنگاتنگ این دو جریان در ترویج افکار محمد بن عبدالوهاب است. درست است که محمد بن عبدالوهاب، دارای تفکرات افراطی و تند گرایانهای هست، ولی نباید از این نکته غافل شد که این افکار توسط جریان مبلغین وهابیت و دستگاه متمول سعودی ترویج یافته است. هر تفکر اگر ترویج و گسترش نیابد، نمیتواند تأثیرات مثبت و یا سوء خود را در جامعه بگذارد، تولید تفکرات تکفیری محمد بن عبدالوهاب در جای خود مهم است، ولی ترویج و تأکید و تبلیغ این تفکر، خود قسمت مهمی از نقشه راه توسعه تفکرات سلفیگری و افراطگرایی است. تأسیس این تفکرات در نوشتههای محمد بن عبدالوهاب هیچگاه نمیتوانست چنین تأثیری در جامعه اسلامی داشته باشد، اگر حمایتهای مالی و ستادی آل سعود از این تفکر نبود. شکی نیست که در آثار محمد بن عبدالوهاب بهوضوح میتوان نظرات افراطگرایانه و تکفیری را دید. تقریباً تمامی کتابهای وی دارای چنین ویژگی هستند. کتابهای مانند: «کتاب کشف الشبهات»، «کتاب توحید»، «اصول الایمان»، «الاصول السته»، «مفيد المستفيذ فی الکفر تارک التوحيد»، «سته الاصول»، «نواقص الاسلام العشره»،[1] «بطلان الشرک و معامله اهلها»، «اقامه المله الحنيفيه»، «تفسير کلمه التوحيد».
و در بسیاری از کتابهای وی فتاوای تکفیر و حکم شرک مسلمانان بهوضوح دیده میشود؛ اما این کتابها که دویست سال پیش نوشته شده است، نمیتوانست تأثیر چندانی داشته باشد، اگر حمایتهای ستادی و مالی آل سعود و حمایتهای فکری_ تبلیغی تفکر وهابی، از این اندیشه صورت نمیگرفت.
در یک اقدام مهم آل سعود، کتابهای وی را در مجموعههایی، جمعآوری کرده است. آثار و کتب محمد بن عبدالوهاب در مجموعههای متعددی جمعآوری شده است، که در اينجا به نام دو مجموعه بسنده میکنیم.
1) مجموعة التوحيد معروف به (مجموعة التوحيد النجدية)
2) مجموعة الحديث معروف به (مجموعة الحديث النجديّة)[2]
اين کتاب که در 13 جلد، قبلاً به دستور شخص ملک عبدالعزيز چاپ شده بود و بعد به دستور فهد بن عبدالعزيز، بار ديگر، به چاپ رسيده است، که نشان از اهتمام جدی شخص اول حکومت آل سعود، درباره کتابها و تفکرات محمد بن عبدالوهاب دارد. این کتاب بعدها نیز، چند بار چاپ شده است و یک پکیج کامل از تمامی نوشتهها و کلمات و نظرات محمد بن عبدالوهاب است و به زبانهای مهم دنیا نیز، ترجمه شده است.[3]
تنها درباره یک کتاب، مانند «التوحید»، ما شاهد انتشار صدها باره کتاب به همراه دهها شرح هستیم؛ با نگاهی به تعداد شروح کتاب توحید که در لوای حکومت آل سعود چاپ شده است، میتوان حجم عظیم توجه آل سعود را به تروریسم و تکفیر مشاهده کرد.[4]
این کتابها که بعضی به چاپ دهم نیز رسیده است، مانند شرح صالح بن فوزان در یک حساب ابتدایی، تعداد آنها را چند میلیون قطعه میتوان تخمین زد، که همگی در کشور سعودی چاپ شده است.[5] این تنها یکی از کتابهای محمد بن عبدالوهاب است و این اتفاق درباره کتابهای دیگر وهابیت، مانند کشف الشبهات و غیره نیز دیده میشود. در ترویج تفکر تکفیری و تروریستی، نقش شماره یک را، باید به حکومت آل سعود داد و باید برای نجات جامعه اسلامی فکری کرد.
پینوشت:
[1]. در اين رساله، محمد بن عبدالوهاب، به ده مورد از نقص کننده هاي دين اسلام اشاره کرده و براي اقامه دين حنيف، هشت حال را بيان داشته است.
[2]. سليمان محمدبن عبدالوهاب، مجموعه التوحيد النجديه، الرياض.بیتا.
النووي، يحيي بن شرف، مجموعه الحديث النجديه، الرياض، بینا.
[3]. آثار و كتب محمدبن عبدالوهاب، مهري عظيمي، نشر دانشکده باقر العلوم
[4]. برخی از این شروح عبارتند از:
1. التوضيح الرشيد في شرح التوحيد المذيل بالتفنيد لشبهات العنيد , أبو عبد الله خلدون بن محمود بن نغوي الحقوي
2. لقول السديد شرح كتاب التوحيد, وزارة الشئون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد - المملكة العربية السعودية3
3. إعانة المستفيد بشرح كتاب التوحيد, صالح بن فوزان بن عبد الله الفوزان, الناشر : مؤسسة الرسالة جاپ سوم ، 1423هـ 2002م
4. إفادة المستفيد بشرح كتاب التوحيد, صالح بن محمد بن حسن الأسمر
5. الترتيب الفريد من شروحات كتاب التوحيد
6. التعليقات البازية على كتاب التوحيد
7. صالح بن عبد العزيز آل الشيخ [المعاصر], التمهيد لشرح كتاب التوحيد, دار التوحيد, تاريخ النشر : 1424هـ - 2003م
8. لتوضيح المفيد لمسائل كتاب التوحيد, عبد الله بن محمد بن أحمد الدويش
9. الجديد في شرح كتاب التوحيد, محمد بن عبد العزيز السليمان القرعاوی
10. الجمع والتجريد في شرح كتاب التوحيد
11.الشرح الميسر لكتاب التوحيد
12. لقول السديد شرح كتاب التوحيد, لمرتضى الزين أحمد
13.الملخص في شرح كتاب التوحيد, صالح بن فوزان بن عبد الله الفوزان
14. حقيق التجريد في شرح كتاب التوحيد, حسن بن علي العواجي
[5]. نرم افزار مکتبه الشامله و الجامع الکبیر لیست کامل کتاب های چاپ شده از محمد بن عبدالوهاب را ارائه میدهد.
افزودن نظر جدید