سوالات شریف درباره توسل
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نماز صبح تازه تمام شده بود و زائرین قبر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در حال خارج شدن از مسجدالنبی بودند، معمولا کاروان‌های ایرانی بعد از نماز صبح، در بین الحرمین جمع می‌شوند، تا پس از خواندن زیارت‌نامه، امامان مدفون در قبرستان بقیع را زیارت کنند، من نیز می‌خواستم بعد از ذکر تسبیحات حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و تعقیبات مختصر نماز، به محل اجتماع زائرین کاروان بروم، هنوز از جایم برنخاسته بودم، که یک جوان عرب کنارم نشست و پس از سلام گفت: می‌توانم چند سوال از شما بپرسم؟
با روی باز سلامش را جواب دادم و گفتم بفرمایید!
او گفت: چرا شما شیعیان به مرده‌هایی توسل می‌کنید که چیزی نمی‌شنوند!؟
قبل از اینکه پاسخش را بدهم دستش را به‌گرمی فشردم و به او گفتم: اسمت چیست؟ او جواب داد؛ شریف احمد هستم. (عرب‌ها به سید، شریف می‌گویند) به او گفتم: اکنون تو را بیشتر دوست دارم، چون از فرزندان اهل‌بیت پیامبر هستی! پرسیدم؛ مذهبت چیست و ساکن کجا هستی؟ گفت: مالکی هستم و دو سال است که به‌خاطر شغل پدرم، از مصر به مدینه آمده و ساکن مدینه شده‌ایم، گفتم: خوشا به‌حالت که هر روز می‌توانی پیامبر و اهل‌بیت را زیارت کنی! و اما در حد وقتم سوالت را پاسخ می‌گویم، چون می‌خواهم به زیارت قبور ائمه بقیع (علیهم السلام) مشرف شوم، البته جواب تفصیلی این سوال را می‌توانی در کتاب‌هایی مانند: معالم المدرستین نوشته علامه عسکری، کشف الارتیاب اثر سید محسن امین، المراجعات از علامه شرف الدین و دیگر کتب علمای شیعه ببینی!
بعد به او گفتم: اولاً همه مسلمانان به غیر از وهابیون، به ارواح انبیاء و اولیای الهی توسل می‌کنند و این مساله از ویژگی‌های شیعه نیست.
ثانیا: توسل چیزی جز طلب دعا از ارواح مقدس آنان نیست و درخواست دعا از مومنین کار درستی است!
او گفت: درخواست دعا فقط از زنده‌ها جایز است، نه مرده‌ها که چیزی نمی‌شنوند، زیرا خداوند در قرآن کریم به پیامبر فرمود: «اِنَّکَ لا تُسمِعُ المَوتی.[نمل/۸۰] تو نمی‌توانی صدایت را به گوش مرده‌ها برسانی»!
در پاسخش گفتم: اکنون از تو می‌پرسم که آیا ابوسفیان و دیگر مشرکانی که برای جنگ علیه پیامبر به منطقه احد آمدند و ۷۰ نفر از مسلمانان را به شهادت رساندند، صدای پیامبر را می‌شنیدند یا نه؟
شریف احمد جواب داد: بله می‌شنیدند. گفتم: احسنت! نکته همین جاست! اگر در کلمات این آیه دقت کنی می‌بینی که خداوند مشرکان را به مرده تشبیه کرده است، قرآن می‌فرماید: انسان مشرک مثل مرده است، یعنی می‌شنود، اما شنیدنش برای او سودی ندارد، چون نمی‌خواهد به آن عمل کند تا هدایت شود، مانند مرده که از شنیدنش سود نمی‌برد، چون زمان عمل برای او سپری شده است! منظور از آیه «وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَن فِی الْقُبُور.[فاطر/۲۲] و تو نمی‌توانی اهل قبور را شنوا کنی.» نیز همین است!
چنان‌چه در آیه دیگری فرموده است: «و مِنهُم مَن یَستمِعُونَ اِلَیکَ اَفَاَنت تُسمِعُ الصُّمَّ وَ لَو کانُوا لا یَعقِلُون.[یونس/۴۲] و برخی از مشرکین سخن تو را گوش می‌دهند، آیا تو می‌توانی سخنت را به گوش کرانی که اندیشه نمی‌کنند برسانی؟» که در این آیه نیز می‌فرماید: مشرکین سخن تو را می‌شنوند، اما چون آن را قبول نمی‌کنند، گویا مانند کرانی هستند که سخنی نمی‌شنوند و هدایت نمی‌شوند.
شریف احمد که از سوالاتش معلوم بود تحت تاثیر وهابیت قرار گرفته است، ادامه داد؛ اما شما اعتقاد دارید که اموات حاجات شما را می‌دانند! در حالی‌که علم غیب، فقط مخصوص خداست!
گفتم: اولاً: قرآن کریم علم داشتن اولیای الهی به احوال مردم را رد نکرده است، مثلاً از زبان حضرت عیسی (علیه السلام) می‌فرماید: «وَ اُنَبِّئُکُم بِما تَاکُلُونَ و مَا تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُِم...[آل عمران/۴۹] و به شما خبر می‌دهم از آن‌چه می‌خورید و آن‌چه در خانه‌های خود ذخیره می‌کنید».
ثانیاً: حتی شما هم این را قبول دارید!
او با تعجب گفت: نه! ما که قبول نداریم! گفتم: با من بیا! دستش را گرفتم و با یکدیگر به طرف باب البقیع حرکت کردیم، وقتی نزدیک ضریح پیامبر رسیدیم، گفتم به این مسلمانان نگاه کن و ببین چه می‌کنند!؟ آن‌ها به چه کسی سلام می‌دهند!؟
شریف گفت: خوب معلوم است که به پیامبر و خلفای او سلام می‌دهند. گفتم: مگر تو نمی‌گویی مردگان صدای ما را نمی‌شنوند و از دنیا آگاهی ندارند!؟ پس چرا همه مسلمانان به پیامبر سلام می‌دهند؟ اگر پیامبر صدای ما را نشنود و به احوال ما آگاهی نداشته باشد، آیا این سلام دادن، بی‌فایده نیست!؟ حتی امام قاضی عیاض از بزرگان اهل سنت نوشته است، وقتی خلیفه عباسی، ابوجعفر منصور، برای زیارت قبر پیامبر به مدینه رفت، در کنار قبر پیامبر از امام مالک بن انس، پرسید: آیا هنگام زیارت رو به قبله دعا کنم یا رو به قبر پیامبر؟ امام مالک بن انس در پاسخ گفت: چرا روی از او بگردانی؟ او وسیله تو و وسیله پدرت آدم ابوالبشر در روز رستاخیز است. رو به او کن و او را شفیع خودت قرار بده، خدا شفاعت او را می‌پذیرد، خدا می‌فرماید: «وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُواْ أَنفُسَهُمْ جَآؤُوكَ فَاسْتَغْفَرُواْ اللّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُواْ اللّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا.[نساء/64] و اگر آنان که به نفس خویشتن ستم کردند نزد تو بیایند و از خدا طلب بخشش کنند و تو نیز برای آنان استغفار کنی خداوند را بسیار توبه پذیر و مهربان می‌یابند.»[1]
شریف احمد گفت: هنگامی‌که کسی به پیامبر سلام می‌کند، خداوند روح او را به قبرش برمی‌گرداند تا جواب سلام او را بدهد! گفتم: در این صورت از صبح تا شب و از شب تا صبح روح پیامبر باید در رفت و برگشت به قبرش باشد، چون در تمام لحظات شبانه‌روز مسلمانان در اطراف دنیا نماز می‌خوانند و در نماز به پیامبر سلام می‌دهند! این نوعی بی‌احترامی به پیامبر است! بلکه روح مقدس پیامبر اکرم، ما را می‌بیند و صدای ما را می‌شنود. سپس با لحن ملایمی ادامه دادم: شریف احمد! آیا مقام پیامبر، از شهدا کمتر است!؟ خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَلَاتَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فِی سبیلِ اللّهِ أَمواتاً بَلْ أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یرزقونَ.[آل عمران/۱۶۹] و نپندارید آنان که در راه خدا کشته شدند مرده‌اند، بلکه آنان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی می‌خورند.» شهدا در عالم برزخ زنده‌اند و پیامبر نیز که برترین مخلوق است، قطعا در عالم برزخ از نعمت‌های الهی بهره‌مند است و از احوال ما اطلاع دارد.
من که داشت دیرم می‌شد و باید به زیارت قبور بقیع می‌رفتم، به او گفتم اگر موافق باشی فردا بعد از نماز صبح درباره این موضوع بیشتر صحبت کنیم! شریف احمد که خوشحال به نظر می‌رسید گفت: باشد، فردا منتظرت هستم! در این هنگام از او خداحافظی کردم و از یکدیگر جدا شدیم.
برای دیدن ادامه مطلب کلیک کنید.[2]
پی‌نوشت:
[1]. قاضی عیاض، الشفاء بتعریف حقوق المصطفی، بیروت، دارالکتاب العربی، جلد۲، ص۵۹۵.
[2]. «سوالات شریف درباره توسل؛ روز دوم»
افزودن نظر جدید