تناقض آراء وهابیون با سیرهی سلف در موضوع تبرک
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وهابیان برای توجیه نامشروع بودن تبرک به آثار اولیاء الهی، به دلایل واهی، استناد کردهاند. آنان تنها اشیائی را متبرک میدانند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، آن را لمس کرده یا به نوعی، با بدن آن حضرت ارتباط داشته باشد.
صالح الفوزان، علت ممنوع بودن تبرک به حجره و قبر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را تماس نداشتن این اشیاء، با بدن آن حضرت دانسته و میگوید: «أما أن يُتبرّك بحجرته أو بقبره، فهذا لا يجوز، لأن هذا ليس منفصلاً عن جسد النبي(صلی الله علیه و آله و سلم)؛[۱] تبرک کردن به حجره و قبر پیامبر، جایز نیست زیرا این اشیاء، جزئی از بدن پیامبر نبوده که از آن جدا شده باشد.»
ابن باز نیز در تعلیق بر شرح ابن حجر عسقلانی مینویسد: «التبرک بآثار الصالحین غیر جائز و انما یجوز ذلک بالنبی (صل الله علیه و آله و سلم) خاصه، لما جعل الله فی جسده و ما ماسه من البرکه و اما غیره قلا یقاس علیه لوجهین؛ احدهما: ان الصحابه (رض) لم یفعلوا ذلک مع غیر النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) و لو کان خیرا لسبقونا الیه.[۲] تبرک به آثار صالحین، جایز نیست، و تنها میتوان به آثاری از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که با بدن حضرت، در تماس بوده، تبرک نمود، زیرا خداوند در جسد ایشان و اشیائی که آن حضرت لمس کرده باشد، برکت قرار داده است، و غیر این اشیاء را نمیتوان به آنها قیاس کرد؛ زیرا صحابه، به آثار غیر مرتبط با بدن پیامبر، تبرک نکردند، در حالیکه اگر این کار صحیح بود، صحابه در آن، از ما سبقت میگرفتند.»
نقد و بررسی
۱- هیچ دلیلی از کتاب یا سنت وجود ندارد، که تبرک را منحصر به آثاری بداند که با بدن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) تماس داشته است.
۲- مادامی که در قرآن و سنت از عملی نهی نشده باشد، بلکه مویداتی نیز بر صحت آن وجود داشته باشد و عقل نیز آن عمل را، قبیح نداند، انجام آن اشکالی ندارد.
۳- این نظریه با سیره سلف، تناقض دارد، چنانکه اجازه گرفتن شيخين از عايشه برای دفن شدن در کنار قبر پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) در منابع مهم تاریخ و حدیث نقل شده است.
آيا خاک نزدیک قبر پیامبر با بدن ایشان تماس داشت!؟
یا بدن شیخین در قبر به بدن پیامبر برخورد میکرد!؟
بلکه آنان با اين کار میخواستهاند به برکت مکان دفن پیامبر اکرم برسند و به آن تبرک بجويند.[۳]
۴- بسیاری از بزرگان اهل سنت، تبرک به آثار صالحان را جایز میدانند.
چنانچه ابو حامد غزالی مینویسد: «هر کس که در زمان حیاتش، مورد تبرک قرار میگیرد، بعد از رحلت نیز تبرک جستن به او به وسیلهی قبرش و مسافرت به قصد زیارت و تبرک وی جایز است.»[۴]
پینوشت:
[۱]. صالح فوزان، إعانة المستفيد بشرح كتاب التوحيد، بيروت، موسسة الرساله، ۱۴۲۳ه، ج۱، ص ۱۱۵.
[۲]. ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، تحقیق ابن باز،تحقیق ابن باز، عربستان، جامعه ملک سعود،بی تا، ج۳، ص ۱۳۰.
[۳]. جعفر سبحانی، بحوث في الملل و النحل، قم، جامعه مدرسين، ۱۴۰۸ه، ج۴، ص۲۸.
[۴]. ابو حامد محمد غزالی، احیاء العلوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص ۲۴۷، کتاب آداب السفر، الفصل الاول فی فوائد السفر.
افزودن نظر جدید