آیا وهابیها سلفیند؟
از مهمترین ادعاهای وهابیت این است که ایشان سلفی بوده و پیرو سنت سلف هستند. لذا در توجیه تکفیر و تاختن به سایر فرق مسلمان، عقاید خود را برگرفته از آراء سلف میدانند. بر همین اساس یکی از اصلیترین مولفههای تبلیغاتی وهابیت حول این محور است. در واقع آل سعود با تبلیغات وسیع چنان وانمود کرده است که وهابیان سلفی هستند. امری که در دنیای امروز نیز به تبع این تبلیغات تقریباً پذیرفته شده است. لذا بیشتر مباحث سلفیه، حول آراء کسانی میچرخد که منعکس کنندهی افکار و آراء ابن تیمیه و شاگرد او ابن قیم هستند.[۱]
شروع این تبلیغات به دست کم یکصد سال اخیر باز میگردد. از آثاری که مروج سلفی بودن وهابیت شده و آراء و افکار ایشان را به عنوان سلفی ترویج میکند. کتابی است به نام «العقائد السلفیه بادلتها النقلیه و العقلیه» که مولف آن آل بوطامی، از علمای معاصر و نسبتاً معتدل وهابیت است. ایشان در این کتاب تمام عقاید وهابیت را تحت عنوان عقیدهی سلف صالح قرون نخستین مطرح میکند، و به اهل سنت چنین القاء میکند که گویی آراء وهابیان تماماً برگرفته از سلف بوده و ایشان نیز از سلفیان هستند.
هر چند در اثر این تبلیغات، عدهای از علمای اهل سنت و به تبع ایشان برخی از عوام اهل سنت پذیرای این اعتقاد شدهاند. اما هماره اکثر سنیان، آراء و افکار ایشان را به بوتهی نقد کشیده و به وضوح تبیین میکنند، که افکار و عقاید وهابیت فرسنگها دورتر از عقیدهی سلف است. آنچه که عقیدهی اصلی وهابیان را تشکیل میدهد عبارت است از اجتهاداتی که ابن تیمیه از عقاید و آراء سلف داشته، نه آنچه که واقعا سلف بدان معتقد بودند.
در میان اهل سنت آثار زیادی وجود دارد که به تمامه یا بعضاً به این موضوع پرداختهاند و با ذکر مصادیق دقیق، و استدلالات مبرهن، ثابت میکنند، که آنچه وهابیت بدان ملتزم است، در واقع نظرات شخصی و اجتهاداتی است که ابن تیمیه و شاگردش ابن قیم القاء کردهاند، نه آنچه که سلف و اصحاب پیامبر بر جا گذاشتهاند. به علاوه که این اجتهادات در موارد بسیار، بیشتر به یک سوء برداشت شبیه است، تا اجتهادی صحیح.
برخی از این آثار که اهم آن نیز به شمار میرود و به خوانندگان محترم مطالعهی آن توصیه میشود عبارتند از:
۱. سلفیه بدعت یا مذهب، تالیف رمضان بوطی، ترجمهی حسین صابری، انتشارات آستان قدس رضوی
۲. شفاء السقام، تالیف عبدالوهاب بن علی سبکی، که به زبان عربی است و تا کنون ترجمه نشده است.
۳. داعیه لیس نبیا، تالیف حسن فرحان مالکی، ترجمه حسن رضایی، نشر ادیان قم.[۲]
پینوشت:
[۱]. ابوزهره، تاریخ المذاهب الاسلامیه، فصل سلفیان، دارالکفر العربی، قاهره، ۱۹۹۸.
[۲]. مهدی فرمانیان، در آمدی بر پراکندگی سلفیگری ووهابیت در جهان، ص۱۸، نوبت چاپ دوم، ۱۳۹۳
افزودن نظر جدید