دانشمندان شیعه نیز خود را به وظیفه ضبط و نشر آثار اسلام موظّف مى دانستند، زیرا اهمّیّت این مطلب را از گفتار پیامبر(صلى الله علیه وآله)دریافته بودند که فرمود: «اللّهُمَّ ارحَم خُلَفائى; خدایا جانشینان مرا بیامرز». و این جمله را سه بار تکرار کرد. یاران گفتند: اى رسول خدا، جانشینان شما کیانند؟ فرمود: «کسانى که بعد از من مى آیند و احادیث و گفتار و سنّت مرا روایت کرده و به دست آیندگان مى سپارند».(1)
شخصیّت هاى بزرگ مانند ثقة الاسلام کلینى، شیخ صدوق، شیخ طوسى تا علاّمه بزرگوار مجلسى و بعد از وى نمونه هاى برجسته راویان و ناقلان حدیث و کسانى اند که اسلام و بشریّت را براى همیشه رهین خدمات شایسته و پرارزش خود کرده و کتاب هاى پرارزشى را به یادگار گذاشته اند. کتاب هایى که مهم ترین سرمایه علمى شیعه را تشکیل مى دهد و بر ماست که به حدّ کافى از آثار پربهاى آنان قدردانى کنیم، چه اگر این آثار ذى قیمت را برجاى نمى نهادند، امروز از امامان و رهبران شیعه که شاگردان اوّل دانشگاه اسلامى بوده اند جز مشتى افسانه باقى نمانده بود. همین آثار معجزآساست که ما را به عظمت روح و بلند مقدارى وارثان وحى (دودمان پیامبر(صلى الله علیه وآله)) آشنا مى سازد.
و ما مسلمانان امروز جز اینکه از قرآن و کتاب هاى حدیث که ترجمان قرآنند وظایف دینى و اخلاقى و اجتماعى خود را به دست آریم راه دیگرى نداریم; بنابراین، یا باید خودمان اهلیّت و استعداد فهم قرآن و حدیث را داشته باشیم، یا از کسانى که اهلیّت دارند پیروى کنیم و چون نوعاً از دسته اوّل نیستیم ناچار باید از راویان حدیث و دانایان به حلال و حرام اسلام یعنى فقهاى عظام و مجتهدان جامع شرایط تقلید کنیم. اینان نیابت عامّه از ائمّه(علیهم السلام)دارند... .
* * *
(1). بحارالانوار، ج 2، ص 144.