پرده دوم و لذّت خانقاه

ادیب زاده: دوغ وحدت کدام است؟
درویش: قرص هایى است که از حشیش و بنگ مى سازند و براى تحریک دماغ و اوج دادن خیالات اثرى عجیب دارد.
ادیب زاده: از این جهت شاعرشان گوید:
                                                 بنگى زدیم و سرّ اَنَا الحق شد آشکار
                                                                                                  ما را به این گیاه ضعیف این گمان نبود
 
درویش: حاشیه نروید اجازه دهید بقیّه اش را بگویم. دوغ وحدت را خوردند در این اثنا درِ اتاق باز شد، پسربچّه اى مشکین موى کشکول و تبرزین به دست وارد شد، چشم ها را به خود جلب و قلب ها را تسخیر کرد، کنارى ایستاد و اشعارى خواند غوغا به پا شد، همه گرم حال شدند، حالت وجد و سکر سراسر جلسه را فرا گرفت درویشان به شور آمدند و به خلسه و بى حالى افتادند، در آنجا این شعر حافظ به یادم آمد:
                                                 صوفیان جمله نظرباز و حریف اند، ولى
                                                                                                  زین میان حافظ دلسوخته بدنام افتاد
 من ناراحت بودم که چرا نگذاشتند بخوانم و مرا خجالت دادند و اکنون چنان دل ها را به لحن و حُسن این پسرک داده اند که دیگر به هوش نمى آیند، فقط من به هوشم و دل پرآشوب، در این بین منظره اتاق قبلى به یادم آمد و آن دهن هاى کف آلود! نمى دانم چه شد که خنده پى درپى ناهنگام گریبانم را گرفت هر چه کردم نتوانستم جلو گیرم، یکباره توپ خنده ام منفجر شد و جلسه به هم ریخت، دیگر ندانستم چه کنم فقط راه چاره را فرار دیدم، کشکول و تبرزینم را برداشتم و از اتاق بیرون زدم، هفت هشت آدم خشن تا چند قدمى بیرون منزل با لنگه هاى کفش بدرقه ام کردند، آتش گرفته بودم، عرق از پیشانیم مى ریخت که لطف شما از من استقبال کرد.
آقاى فاضل: خوب این معمّا هم حل شد، من در این فکر بودم که چرا دیشب به آن حالت وارد شدى و آب سرد خواستى، پس براى این بود که سوز عشق را خاموش کنى!
درویش: مانند صحنه دیشب را من زیاد دیده بودم، ولى چون آدمى عیب خود را کمتر متوجّه مى شود به نظرم بد نمى آید «وَعَینُ الرِّضا عَن کُلِّ عَیب کَلیلَةٌ»(1) رنجش دیشب من وجدانم را بیدار کرد و از همان لحظه مسیر فکرم عوض شد... .
و اکنون این داستان هایى که از عشق بازى رهبران طریقت مطرح شد مى توانم با بى طرفى نسبت به آنها قضاوت کنم «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد».
* * *
(1). چشم رضایت بر هر عیبى بسته است.