مساله خمس (بخشیدن یک پنجم از مال خود) از جمله احکامی است که میان شیعه و اهل‌سنت مشترک است. اما آن‌چه که مورد اختلاف است، در برشماری مصادیق خمس است. شیعیان معتقدند که باید خمس سود حاصل از کار (ارباح مکاسب) پرداخت شود،[1] این در حالی است که وهابیت و دیگر مذاهب با این امر مخالف کرده‌اند.
صالح درویش در مخالفت با این کلام دو بیان دارد:
الف: آیه خمس تنها یک‌بار در قرآن آمده است.
ب: منظور از آیه خمس، غنائم جنگی است که از کفار به دست آمده است.[2]
این دو دلیل برگرفته از ناآگاهی این نویسنده وهابی است. چرا که بنابر فرض این‌که آیه خمس تنها یک‌بار در قرآن آمده باشد، (این آیه بیش از یک‌بار در قرآن آمده است)[3] برای اثبات حکم از سوی خداوند مهربان کفایت می‌کند. دیگر احکام الهی هم‌چون حج تمتع نیز با یک آیه ثابت شده است و یا این‌که نماز آیات،‌ تنها مستند روایی دارد و در آیات قرآن از آن کلامی به میان نیامده است. این مطلب به این معنا نیست که نماز آیات، حکم خداوند نباشد.
اما درباره کلام دیگر صالح درویش باید گفت که ارباب لغت معنای غنم را مطلق دانسته و آن‌را حمل بر معنای غنیمت جنگی نمی‌کنند.[4] افزون بر این باید گفت که در روایات نیز خمس تنها برای غنیمت جنگی آن‌گونه که صالح درویش ادعا می‌کند، نیامده است. به عنوان مثال در صحیح بخاری نقل شده است: «در عنبر و لولو خمس است، پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نیز در گنج خمس قرار داده است.»[5]

پی‌نوشت:

[1]. مغنیه، محمد جواد، الفقه علی المذاهب الخمسه، بیروت، لبنان، دار التیار الجدید و دار الجواد، 1421 ق، ج 1، ص 186 تا 188.
[2]. درویش، صالح، وحدت و شفقت صحابه و اهل‌بیت، ترجمه: عبدالله حیدری، بی‌جا، 1382 ق، ص 103 تا 108.
[3]. برای مطالعه بیشتر به کتاب زبده البیان فی احکام البیان، (مقدس اردبیلی)، ص212 مراجعه کنید.
[4]. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، محقق: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، قم، نشر هجرت؛1410 ق، ج 4، ص 427.
[5]. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ضبط: محمد علی القطب و هشام البخاری، بیروت، المکتبه العصریه، 1427 ق، باب 65، ح 1497.