پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- یکی از واجباتی که در قرآن و سیره پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به آن تاکید شده است، خمس است. با اینکه آیات قرآن و سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) به صراحت اشاره به پرداخت خمس مال دارد، ولیکن برخی از فرقه‌های صوفیه در این سهم صریح قرآن و روایات بدعت ایجاد کرده و به جای خمس (یک پنجم)، عشر (یک دهم) اموال پیروان خود را اخذ می‌کنند. از این رو برآن شدیم تا نظر برخی از مراجع تقلید را راجع به گرفتن عشر به جای خمس جویا شویم.

آیت الله تبریزی (رحمه الله علیه): آيا «عُشريه» ريشۀ اسلامى دارد و كفايت از خمس مى‌كند؟ باسمه تعالى؛ عشريه به خمس ارتباطى ندارد، كسى كه خمس بر او واجب شد، بايد خمس را بدهد؛ و اصل عشريه كه در بعضى از مذاهب يا از طرف بعضى از حكومتها گرفته مى‌شود، زكات است كه از جميع اموال مى‌گرفتند، و لكن به حسب مذهب اماميه زكات در اموال نه‌گانه واجب است و در مال التجاره و بعضى از حبوبات هم بنابر مشهور مستحب است، و الله العالم.[استفتاءات جديد، ص 188]

آیت الله مکارم (حفظه الله):سؤال 361- آيا پرداخت عشريّه، ريشه اسلامى دارد كفايت از خمس مى‌كند؟ جواب: عشريّه دراويش، ريشه اسلامى ندارد و عشريّه در اسلام فقط مربوط به زكات غلّات چهارگانه است به شرط اين كه با آب باران و قنات و مانند آن آبيارى شود.[استفتاءات جديد، ج 1، ص 111]

سؤال 578- با توجّه به اين كه خمس يكى از ضروريّات اسلام است و جماعت صوفيّه فقط عشريّه مى‌دهند، آن هم به قطبشان، استفاده كردن از غذاها، منزل آنها، مخصوصاً نماز خواندن در منازل آنها، چه حكمى دارد؟ جواب: جايز نيست؛ مگر اين كه خمس آن مقدارى كه تصرّف مى‌كنيد بر ذمّه بگيريد و بعداً بپردازيد.[استفتاءات جديد، ج 2، ص 187]

آیت الله صافی (حفظه الله): س 586‌- آيا پرداخت وجوهى تحت عنوان عشريه بجاى خُمس صحيح بوده و ريشۀ اسلامى دارد؟  گرفتن و پرداختن عُشريه بجاى خمس اصل شرعى ندارد و كفايت از اداء خمس نمى‌كند و عمل به چنين برنامه‌اى حرام و بدعت است. [جامع الأحكام، ج‌ 1، ص  167] همانطوری که مشاهدیه کردیم، عشریه امری بدعی انحرافی است که توسط صوفیه بنا نهاده شده است.

پی‌نوشت:
تبريزى جواد بن على، استفتاءات جديد، دو جلد، قم، ايران، ج 1، ص 188
شيرازى ناصر مكارم، استفتاءات جديد ، 3 جلد، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب عليه السلام، قم، دوم، 1427 ه‍ ق، ج 1، ص 111
گلپايگانى لطف الله صافى، جامع الأحكام، دو جلد، انتشارات حضرت معصومه (سلام الله عليها)، قم، چاپ چهارم، 1417 ه‍ ق، ج‌ 1، ص  167