پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ فضایل اهل‌بیت(علیهم السلام) بسیار است و در کتب حدیثی فریقین به بسیاری از روایاتی که به فضائل اهل‌بیت توجه دارد، اشاره شده است.
یکی از مهمترین فضائل و مناقب ذکر شده در کتب روایی، بحث فلسفه خلقت بودن اهل‌بیت(علیهم السلام) است. در روایات متعدد از پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است که آن حضرت خود و اهل‌بیتش را غایت و علت آفرینش خلقت بیان کرده است. در این مختصر به برخی از این روایات که درمنابع معتبر و برجسته اهل‌سنت وارد شده است اشاره می‌کنیم:
1) در روایتی آمده است که خداوند در پاسخ به حضرت آدم نسبت به انوار مقدسه فرمود: «یا آدم لولاهم لما خلقتک و لما خلقت النار و العرش و الکرسی و اللوح و القلم[1] ای آدم اگر این‌ها نبودند تو و آتش و عرش و کرسی و لوح و قلم را خلق نمی‌کردم»
این عظمت و برتری اهل‌بیت(علیهم السلام) آن قدر عالم‌گیر است که هیچ کس با آن ذوات مقدسه قیاس نمی‌شود.
2) احمد بن حنبل در پاسخ به فرزندش عبدالله به روایتی از حضرت علی(علیه السلام) اشاره کرده است و طبق همان روایت فتوا هم داده است. عبدالله از احمد بن حنبل پرسید: برترین مردم چه کسانی هستند؟ او در پاسخ گفت: ابوبکر، عمر، عثمان و سپس ساکت شد. عبدالله می ‌گوید از پدر پرسیدم که علی بن ابی‌طالب چطور؟ در جواب گفت «هو من اهل البیت لا یقاس به هؤلاء[2] او از اهل‌بیت است و کسی با او مقایسه نمی شود» احمد بن حنبل با استناد به روایتی حضرت علی(علیه السلام) که فرمود: «نحن اهل بیت لایقاس بنا أحد[3] ما اهل بیت هستیم و کسی با ما مقایسه نمی شود» چنین سخنی را گفته است.
روایاتی که ذکر شد دلالت التزامی بر افضلیت اهل بیت بر تمام انسانهای دیگر دارد که بهانه جویان می توانند بر آنها ان قلت بیاورند و بهانه تراشی کنند ولی روایات دیگری داریم که تصریح می کند بر برتری حضرات معصومین مخصوصا حضرت علی که هیچ جای بهانه بر معاندان باقی نمی گذارد
3) در ادامه بیان فضائل از لسان نبی مکرم تاسلام، رسول گرامی اسلام روزی به عبدالرحمن بن عوف فرمود: «أنکم أصحابی و علی بن ابی طالب أخی و منّی و أنا من علی فهو باب علمی و وصیّی و هو و فاطمه و الحسن و الحسین هم خیر الأرض عنصرا و شرفا و کرما[4] رسول‌خدا به عبدالرحمن فرمود: شما اصحاب من هستید ولی علی بن ابی طالب برادر من است و از من است و من از اویم. او باب علم من و جانشین من است. او و فاطمه و حسن و حسین بهترین اهل زمین از حیث خلقت و شرافت و کرامت هستند»
نکته‌ایی که در این روایت وجود دارد این است، با اینکه حضرت علی(علیه السلام) از برترین صحابه رسول خداست، ولی حضرت، او را فراتر از صحابه معرفی می‌کند.
3) در روایتی عایشه از رسول خدا نقل می‌کند که حضرت در مورد خوارج گفته است: «هم شر الخلق یقتلهم خیر الخلق و أعظمهم عندالله... [5] خوارج بدترین مخلوقات هستند. آنها بهترین مخلوقات خداوند را می کشند» لازم به یادآوری است که در تاریخ ثبت است که حضرت علی(علیه السلام) به دست خوارج به شهادت رسیده است.
4) در روایتی از رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شده است که حضرت فرمودند: «إن الله تعالی أختارنی و أهل بیتی عن جمیع الخلق... فأنا و أهل بیتی صفوة الله و خیرته من خلقه[6] خدای متعال مرا و اهل بیت مرا بر تمام مخلوقاتش برتری داد. پس من واهل بیت من منتخب خداوند و بهترین خلق هستیم»
5) حدیث بسیار مهمی از رسول خدا وارد شده است و حجت را بر همگان تمام کرده است. حضرت در میان صحابه خود از انصار و مهاجرین نشسته بودند. خطاب به حضرت علی فرمودند: یا علی؛ لو أن أحدا عبدالله حق عباده ثم شکّ فیک و أهل بیتک فی أنکم أفضل الناس، کان فی النار[7] ای علی! اگر احدی عبادت خدا را به تمام و کمال انجان دهد، سپس در افضلیت تو و اهل بیتت نسبت به دیگر مردم شک و تردید کند، در آتش خواهد بود»(ینابیع المودة، 3/298- المودة فی القربی: ص1320-)
در افضلیت حضرت علی(علیه السلام) بر دیگر صحابه هیچ تردیدی نیست. اما اینکه اهل سنت با وجود چنین روایات صریحی ابوبکر و عمر را برتر شمردند، باید گفت که این افضلیت در بین صحابه پیامبر بود که از منظر اهل سنت این سه شخصیت از دیگران برترند. در این مقایسه حضرت علی اصلا وجود ندارد چرا که حضرت علی(علیه السلام) مافوق صحابه هستند و جزو افراد مقایسه شده نیست.
برای تأیید این سخنم می‌توان به کلام عبدالله بن عمر تمسک کرد که گفته است: ما وقتی صحابه رسول‌خدا را از لحاظ برتری شمارش می‌کردیم، می‌گفتیم: ابوبکر، عمر، عثمان. در این هنگام شخصی سؤال کرد که پس جایگاه علی کجاست؟ عبدالله عمر گفت: «علیّ من أهل بیت لا یقاس به احد هو مع رسول الله و فی درجته[8] علی از اهل‌بیت است و کسی با او قیاس نمی‌شود، او با رسول‌خدا و هم درجه اوست»
با این سخن عبدالله بن عمر مشخص می‌شود که افضلیت حضرت علی بر همگان روشن و مبرز بود و محل بحث تنها بین صحابه با قطع نظر از حضرت علی بود.

پی‌نوشت:
[1]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص247.
تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج14، ص170.
فرائد السمطین، جوینی، انتشارات مخحمودی، بیروت: ج1، ص36.
[2]. ینابیع المودة، قندوزی، انمتشارات اعلمی، بیروت: ج2/298
[3].تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج30، ص361.
حلیة الاولیاء، ابونعیم، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج7، ص201.
[4]. ینابیع المودة، قندوزی، انمتشارات اعلمی، بیروت: 2/333.
مقتل الحسین،  خوارزمی، دار انوار الهدی: ج1، ص60.
[5]. شرح الاخبار، قاضی نعمان، موسسه نشر اسلامی: ج1، ص142
المناقب، ابن مغازلی، المکتبة الاسلامیة: ص56.
[6]. مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، انتشارات اسلامی: ج1، ص256
تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج4، ص392
[7]. ینابیع المودة، قندوزی، انمتشارات اعلمی، بیروت: ج3، ص298
[8]. ینابیع المودة، قندوزی، انمتشارات اعلمی، بیروت: ج3، ص297