پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در زمان سلطان اسحاق هفت خاندان به دستور وی توسط تعدادی از یاران او تشکیل شد و هم‌اکنون نیز این خاندان‌ها وجود دارند که در مجال‌ آینده، پیدایش و سیر تطور هر خاندان به‌صورت مجزا بیان خواهد شد. در قرن‌های دهم تا سیزدهم هجری قمری چهار خاندان جدید (ذالنوری، آتش بیگی، بابا حیدری، شاه حیاسی) در فرقه اهل حق به وجود آمد. با توجه به اینکه هفت خاندان اولیه اهل حق بنابر دلایل همچون: حفظ عقاید دینی، انگیزه تدافعی امنیتی و عدم ازدواج "پیر" و"دلیل" منتخب سلطان اسحاق، به وجود آمد. برخی از اهل حق در توجیه اینکه چرا افرادی به اسم خود در قرن‌های بعد از سلطان اسحاق، تشکیل خاندان داده و عده‌ای را دور خودگرد آوردند، اقتضای زمان را دلیل بر به وجود آمدن این خاندان‌ها بیان می‌کنند. [دانشنامه نام آورارن یارستان، ص 104] حال این سؤال مطرح است  مگر می‌شود هر کسی برای خود تشکیلاتی راه‌اندازی کند و شروع به جمع‌آوری مرید کند، آن‌هم فقط به بهانه اقتضای زمان؟ آیا این کار عوام‌فریبی نیست؟ آیا هدف از این کار خدائی است یا بازی دادن مردم؟
برخی دیگر از نویسندگان اهل حق بیان می‌کنند که درواقع در اهل حق هفت خاندان وجود دارد و خاندان‌های دیگر انشعاب هستند نه خاندان. [تاریخ و فلسفه سرانجام، ص 200] حال این سؤال مطرح می‌شود اگر خاندان‌ها مستقل نیستند، پس چرا کسانی به این خاندان‌ها سر می‌سپارند؟ چرا رهبران این خاندان‌ها اجازه سرسپاری می‌دهند؟ چرا این خاندان‌ها دارای رهبران مستقل هستند؟ چرا در برخی از این خاندان‌ها آداب و رسومی وجود دارد که در بقیه خاندان‌ها نیست؟

پی‌نوشت:
صفی زاده، صدیق، دانشنامه نام‌آوران یارستان احوال و آثار مشاهیر، تاریخ کتاب‌ها و اصطلاحات عرفانی، هیرمند، تهران، 1376، ص 190 
طاهری، طیب، تاریخ و فلسفه سرانجام، مکری، اقلیم کردستان عراق (اربیل)، 2009، ص 200