پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ولادت امام مهدی (علیه السّلام) از موارد اختلاف شیعه و سنّی است؛ گر چه تعداد بسیاری از علمای اهل‌سنت، همانند شیعهٔ امامیه معتقدند امام حسن عسکری (علیه السّلام) فرزندی به نام محمّد داشته است همچنین برخی از آنان، همانند شیعه معتقدند که او همان مهدی موعود است که در آخر زمان قیام می‌کند. اما بعضی دیگر از اهل‌سنّت، با این عقیده مخالف‌اند. اکنون به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

اعتراف اهل‌سنت به ولادت؛ با مراجعه به کتاب‌های تاریخی و دیگر کتاب‌های اهل‌سنت پی می‌بریم که عدهٔ بسیاری از آن‌ها به ولادت حضرت مهدی (علیه السّلام) اعتراف نموده‌اند اینک به اسامی برخی از آنان اشاره می‌کنیم:

1. علامه شمس الدین قاضی ابن خلکان شافعی، می‌گوید: «ابو القاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی فرزند محمّد جواد، دوازدهمین امام نزد شیعهٔ دوازده امامی معروف به حجّت... ولادت او در روز جمعه نیمهٔ شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد. هنگام وفات پدرش پنج سال داشت...».[1]

2. علامه صلاح الدین خلیل بن ابیک صفدی می‌گوید: «حجت منتظر محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی، فرزند محمّد جواد، فرزند علی رضا، فرزند موسی کاظم، فرزند جعفر صادق، فرزند محمد باقر، فرزند زین العابدین، فرزند حسین بن علی، فرزند علی بن ابیطالب، حجت منتظر، دوازدهمین امام نزد شیعهٔ امامیّه که به اعتقاد آن‌ها، او قائم می‌باشد و در سال 255 هجری متولد شده است...».[2]

3. ابن اثیر جزری؛ وی در مورد حوادث سال 260 هجری می‌گوید: «در آن سال ابو محمّد علوی عسکری وفات یافت. او یکی از امامان دوازده‌گانه طبق مذهب امامیه است. فرزند او محمّد است که امامیه در سرداب سامرا به انتظار او نشسته‌اند...».[3]

4. علامهٔ میر خواند؛ «ولادت امام مهدی که هم نام رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و هم کنیهٔ با او است در سامرا نیمهٔ شعبان سال 255 اتفاق افتاد. عمر او هنگام وفات پدرش پنج سال بود. خداوند متعال در آن سن به او حکمت داد؛ همان گونه که در کودکی به حضرت یحیی عنایت فرمود و او را امام قرار داد و حضرت عیسی را نیز به مقام نبوت برگزید...».[4]

5. علی بن حسین مسعودی، که می‌گوید: «در سال 260 هجری ابو محمّد حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر ابن محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب (علیه السّلام)، در عصر خلافت معتمد عباسی رحلت نمود، در حالی که 29 سال داشت. او پدر مهدی منتظر و امام دوازدهم امامیّه است...».[5]

6. ابوالفداء اسماعیل بن علی شافعی؛ که در رخدادهای تاریخ سال 254 هجری می‌گوید: «حسن عسکری پدر محمّد منتظر صاحب سرداب است. محمّد منتظر طبق رأی امامیه دوازدهمین امام است. از القاب او قائم، مهدی و حجت است...».[6]

7. علامه محمّد فرید و جدی می‌گوید: «ابوالقاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی... بنا بر اعتقاد امامیه، دوازدهمین امام از امامان و معروف به حجت است... شیعه معتقد است که او داخل سرداب پدرش شده و هنوز خارج نشده است...».[7]

8. سبط بن جوزی؛ وی در فصلی راجع به امام حجت حضرت مهدی (علیه السّلام) می‌گوید: «محمّد بن حسن بن علی بن محمد... کنیهٔ او ابو عبدالله و ابوالقاسم است و او جانشین و حجت، صاحب الزمان و قائم و منتظر است...».[8]

9. محمّد بن طلحه شافعی

او در شرح حال امام مهدی (علیه السّلام) می‌گوید: «محمّد بن حسن خالص فرزند علی فرزند محمّد... در سامرا متولد شد... کنیه‌اش ابوالقاسم و لقبش حجّت، خلف صالح و بنا بر قولی منتظر است...». [9]

10. شمس الدین محمّد بن طولون حنفی

او در شرح حال امامان می‌گوید: «... دوازدهمین آنان، فرزندش محمّد ین حسن ابوالقاسم است... ولادتش در روز جمعه نیمهٔ شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد و هنگام وفات پدر، پنج سال داشت...». [10]

11. میرزا محمّد بن رستم بدخشی شافعی

او در شرح حال امام حسن عسکری می‌گوید: «... او فرزندی جز محمّد منتظر، از خود به جای نگذاشت...». [11]

12. احمد بن حجر هیتمی شافعی

وی بعد از شرح حال ابو محمد حسن عسکری می‌گوید: «حسن عسکری فرزندی جز ابوالقاسم محمد حجت بر جای نگذاشت. عمرش هنگام وفات پدر، پنج سال بود. اما خداوند به او در آن پنج سال حکمت آموخت. او را قائم منتظر می‌نامند... ». [12]

13. حافظ محمّد بن یوسف گنجی شافعی

او دربارهٔ امام ابو محمّد حسن عسکری چنین می‌گوید: «از خود فرزندی به جای گذاشت که همان امام منتظر است. صلوات الله علیه». [13]

14. عارف عبدالوهاب شعرانی حنفی

وی از برخی عرفا نقل می‌کند: «در آخرالزمان امید خروج مهدی است. او از اولاد امام حسن عسکری (علیه السّلام) است. ولادت او نیمهٔ شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد. او تا به حال زنده است تا اینکه با حضرت عیسی (علیه السّلام) اجتماع کنند. عمرش تا این زمان 706 سال است. این چنین شیخ حسن عراقی به من خبر داد...». [14]

15. محیی الدین بن عربی

او می‌گوید: «بدانید که خروج مهدی حتمی است. خروج نمی‌کند تا زمین پر از جور و ظلم شده باشد؛ آنگاه آن را پر از عدل و داد خواهد کرد... او از عترت رسول خدا و از فرزندان فاطمه است. جدش حسین بن علی بن ابیطالب و پدرش حسن عسکری فرزند امام علیّ نقی... است همنام رسول خداوند است. مسلمانان با او بین رکن و مقام بیعت می‌کنند...». [15]

منابع:

[1]. ابن خلکان، وفی‌ات الاعیان، چاپ بیروت، ج 4، ص 176.
[2]. صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، بیروت، دار النشر فراتز شتاینر، ج 2، ص 336،
[3]. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ج 4، ص 454.
[4]. میر خواند، محمد بن خاوند شاه، روضة الصفا، تهران، اساطیر،  ج 3، ص 59.
[5]. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، قم، دارالهجره، ج 4، ص 112.
[6]. ابو الفداء اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، معروف به تاریخ ابوالفداء، بیروت، دار الکتب العملیه، ج 1، ص 361.
[7]. بستانی، دائرة المعارف، بیروت، دارالمعرفه، ج 6، ص 439.
[8]. سبط بن جوزی، تلبیس ابلیس، ص 118.
[9]. نصیبی، محمد بن طلحه، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، بیروت، البلاغ، ج 2، صص 152 و 153، باب 12.
[10]. الشذرات الذاهبیه، صص 117 و 118.
[11]. مفتاح النجا فی مناقب آل العباس، ص 104.
[12]. ابن حجر هیتمی، صواعق المحرقه، تهران، بی نا، ص 208.
[13]. محمد بن یوسف، کفایة الطالب، تهران، دار احیاء تراث اهل البیت علیهم السّلام، ص 312.
[14]. عبد الوهاب بن احمد بن علی شعرانی، الیواقیت و الجواهر، بیروت، دار احیاء تراث العربی، ج 2، ص 127.
[15]. محیی الدین عربی، فتوحات مکیه، باب 366.