مباحث کلامی
از اعتقادات شیعه این است که رهبری و زمامداری دینی و سیاسی حکومت اسلامی را بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) یک مقام الهی و منصب خلیفه اللهی است که به امر خداوند، پیامبر کسی را که شایسته باشد معرفی میکند. زیرا یقیناً کسی را که پیامبر از جانب خدا معرفی میکند، واجد همه شرایط رهبری و شایسته زعامت و امامت است
از آنجایی که آینده بشر و انتهای حیات اجتماعی انسانها همیشه مورد تفکر بوده و انسانها همیشه دنبال عدالت بودهاند، لذا درک کردهاند که انتهای عالم بشریت، به ظلم و جور نیست، بلکه روزی مصلحی از تبار نیکان خواهد آمد و صلح و امنیت را برقرار خواهد کرد، منتها این مصلح چه زمانی ظهور میکند، سئوالی است که ذهنها را به خود مشغول کرده است.
بعد رحلت پیامبر اکرم (ص) بعد از 23 سال تلاش برای هدایت و سازندگی جامعه اسلامی، مسائل انحرافی فراوانی پیش آمد و نقل و تدوین احادیث پیامبر اکرم ممنوع شد و به بهانههای واهی، آن را به آتش کشیدند. با اینوجود کسانیکه جلوی ترویج سخنان رسول اکرم را گرفتند، بهانههایی آوردند تا بتوانند بدون هیچ مشکلی این عمل را پیش بگیرند.
قرنهاست که مسلمین به خاطر دوری از تعالیم الهام بخش اسلام، روی خوشبختی را ندیدهاند. در کشورهای اسلامی ناأمنی و فقر بیداد میکند، که مهمترین علت آن ایجاد شکاف و تفرقه در امت اسلام است. چنانچه رشید رضا در این باره مینویسد: از بزرگترين بلاهايي كه ملّت اسلامي گرفتار آن است، متّهم ساختن هم ديگر به فسق و كفر ميباشد.
روایتی وارد شده که در مورد داستانی از پایین کشیدن عمر از منبر، توسط امام حسین (علیه السلام) میباشد و سخنانی که در میان آنها رد و بدل شده است. با توجه به این روایت و ذکر سخنان عمر، میتوان فهمید که عمر معترف به امر ولایت اهل بیت (علیهم السلام) میباشد و همینطور برخی از بزرگان اهل سنت هم، سند این روایت را تایید کردهاند.
برخی از فرق مسلمین، بهزعم خودشان ایمان و عقیده به ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) را از اختصاصات شیعه میدانند، و این در حالی است که در کتب بزرگان اهل سنت، احادیث وارده به مراتب بیشتر از کتب شیعه وارد شده است، و همچنین در قرآن بیش از 200 آیه وجود دارد، که ذیل هر کدام احادیثی، در مورد حضرت مهدی (علیه السلام) آمده است.
در کتب روایی به روایات بسیاری برخورد میکنیم که در آنها، گفتار صریح پیامبر اکرم (ص) و دستور آن حضرت به مسلمانان آمده، که امام زمان خود را بشناسند و از او پیروی کنند، تا گمراه نشوند، شیعه معتقد است که منظور از امام زمان در روایات، امامان معصوم (علیهم السلام) هستند، که پیامبر مستقیماَ در برخی از روایات از آنها نام برده است.
شیعیان و بسیاری از علمای اهل سنت، معتقدند حضرت مهدی(ع) به دنیا آمده و هماکنون در پس پرده غیبت است، که این غیبت پس از شهادت پدر بزرگوارشان آغاز گردیده و هنوز هم ادامه دارد. اما در میان علمای اهل سنت، اختلاف نظر وجود دارد که او هنوز بهدنیا نیامده است و این اختلاف اساسی باعث شده که به دو گروه موافق و مخالف تقسیم شوند.
از آنجایی که آیات قرآن، برخی با صراحت و برخی با کنایه، فضائل اهل بیت را بیان میکند، لذا با بررسی در کتب روایی شیعه و اهل سنت، علاوه بر اینکه به عمق مفاهیم و معانی آیات قرآن میرسیم، درک خواهیم کرد، که برخی آیات، اشارات بهخصوصی را همراه با روایات وارده، بیان میکند که مصداق آن، پیامبر و اهل بیت اویند.
یکی ازاعتقادات اختصاصی شیعه اعتقاد به رجعت است. رجعت یعنی اینکه، گروهى از مؤمنان راستین و عدهاى از کافران بدسرشت، هنگام ظهور منجى عالم بشریت، حضرت مهدى (عج) به این دنیا بازگردانده مىشوند، اما یکی از استدلالات ناقص مخالفان این عقیده این است که میگویند: امکان وقوع این امر در دنیا محال است و عقلاً قابل قبول نیست!
داستان سقيفه خود داستانى طولانى و سؤال برانگيز در تاريخ اسلام است كه نياز به تدوين مستقلّى دارد. ولى خشونت عمر بن خطاب در آن ماجرا و حوادث پس از آن به خوبى روشن است. با بازگو کردن دو داستان، که یکی از سعد بن عباده و یکی دیگر از ماجرای بیعت گرفته از حضرت علی (ع) میباشد به وضوح رفتار عمر را میرساند.
در احادیث مختلف به وضوح خلافت امیرالمومنین ثابت شده است ازجمله روایت غدیر و ... اما در اینجا شبهاتی وارد میشود که کلمهی ولی که در این روایات آمده است، به معنای دوست بوده است و معنای غیر از این را شامل نمیشود. اما با ذکر روایتی از سخنان خلفا روشن میشود که معنای کلمهی ولی دوست نیست، بلکه معنای واقعی آن همان معنای خلافت است.
شیعیان با توجه به روایت نبوی، جمله «صدق الله العلی العظیم» را در انتهای قرائت تلاوت میکنند. اما برادران اهل سنت متعصبانه برخورد کرده و میگویند شیعیان اسم امیرالمومنین علی (علیه السلام) را در کنار اسم خداوند میآورند. این در حالی است که هیچ یک از شیعیان با چنین تصوری نام «العلی» را در انتهای تلاوت بکار نبردهاند.
یکی از منابع چندگانه اسلامی در استخراج احکام شرعی که بین همه فرقهها مشترک میباشد سنت است، بطوریکه بعد از قرآن به عنوان مهمترین منبع مطرح میگردد؛ اما تفاوتهایی در تعریف و تبیین آن توسط دو فرقه بزرگ اسلامی یعنی شیعه و سنی وجود دارد. در قرآن کریم از واژه سنت در چندین آیه استفاده شده که معمولا به معنای راه و روش آمده است.